Grijze literatuur in ERIC

Met enig ontzag constateerde ik in juli 2009 dat mijn nieuwe werkgever de enige bibliotheek in de Benelux is met de volledige microfiche collectie van ERIC, dé database op gebied van onderwijs.

Het schokeffect van de eerste Spoetnik-lancering in 1957 was een van factoren die leidde tot een verbetering van wetenschappelijke informatieoverdracht in het westen.

De database ERIC bevat naast tijdschriftartikelen (met EJ-nummers), ook veel grijze literatuur(met ED-nummers*) en omdat dit vroeger doorgaans moeilijk te krijgen was, werd de grijze literatuur op microfiche gezet. In 1993 is men gestart met het invoeren van de digitale versies (ERIC full text). En in 2004 zijn de medewerkers van ERIC volledig opgehouden met het opslaan van grijze literatuur op microfiches.

Na het stopzetten van de microfiche collectie is er bij ERIC besloten om het microfiche archief te digitaliseren en mijn voorganger Hans Forma hield met een slimme zoekopdracht bij hoever men gevorderd was met dit project.

Uit zijn documentatie:

Percentages mbt de grijze literatuur en de boeken (ED-nummers) (aug 2009):
- 1966 t/m 1992: ca. 30% ERIC full text beschikbaar
- 1993 t/m ..: ca. 80% ERIC full text beschikbaar

Percentages mbt grijze literatuur en boeken (ED-nummers) die alléén beschikbaar waren op microfiche:
- 1966 t/m 1992: ca. 60% exclusief op microfiche
- 1993 t/m medio 2004: ca. 10% exclusief op microfiche

Ik heb Hans beloofd om ook af en toe te kijken hoever het staat met de digitalisering van de microfiches, en ik weet dat hij mijn blog leest, dus bij deze:

Percentages mbt de grijze literatuur en de boeken (ED-nummers) (maart 2011):
- 1966 t/m 1992: ca. 38% ERIC full text beschikbaar
- 1993 t/m ..: ca. 85% ERIC full text beschikbaar

Percentages mbt grijze literatuur en boeken (ED-nummers) die alléén beschikbaar waren op microfiche:
- 1966 t/m 2004: 28% exclusief op microfiche
    => 1966 t/m 1992: 25% exclusief op microfiche
    => 1993 t/m 2004: 3% exclusief op microfiche

Ze zijn dus flink opgeschoten met de digitalisering van de microfiche collectie. Ik denk wel dat dit beeld nog een beetje genuanceerd moet worden. Het lijkt er namelijk op dat ze niet alleen gedigitaliseerd hebben maar het bestand ook flink opgeschoond hebben;

ERIC bevat op dit moment namelijk bijna 1,4 miljoen beschrijvingen, maar in 2009 waren dat er ook ca 1,4 miljoen. Het aantal tijdschriftartikelen is in ieder geval flink toegenomen, maar het aantal ED-documenten is afgenomen. Hans rapporteert 600.000 ED-documenten, maar ik vind er nu nog maar ca. 500.000.

Nog een laatste punt met betrekking tot de grijze literatuur in ERIC; in zowel 2009 als 2011 zijn de ED-documenten van na 2004 voor ca. 20% niet beschikbaar via ERIC-full text. Dit dit lijkt dus een blijvende trend. Mocht je als onderzoeker of als behulpzame bibliotheekmedewerker een ED-document tegenkomen in ERIC dat niet beschikbaar is, kijk dan eens in PiCarta (in geval van een boek) of op internet (in geval van overige grijze literatuur). Steeds meer instanties zetten hun rapporten online en ik weet op dit moment nog niet of dat van invloed is op het digitaliseerbeleid bij ERIC.

Met dank aan het Hans Forma voor alle documentatie, voor meer achtergrondinformatie zie dit artikel in UvA-link 20 (juli 1998)

Foto: NASA images
* strict genomen bestaan de documenten met ED nummers uit boeken, rapporten, congresverslagen, projectbeschrijvingen, curriculumgidsen en nog veel meer van wat we grijze literatuur noemen (behalve de boeken)