Bibliotheekinstructie herfst 2010 - Lessons learned

Afgelopen herfst heb ik heel veel onderwijs verzorgd bij FMG en ik heb daarbij gebruik gemaakt van evaluatieformulieren om te kijken hoe het een en ander aangeslagen is. Hieronder een vergelijking tussen mijn twee grootste groepen.

Instructie eerstejaars Pedagogiek (POWL, ca. 100 studenten)
Deze instructie is gegeven door mentoren van de opleiding, de opdrachten zijn door mij gemaakt en bestonden voor een groot deel uit meerkeuzevragen die achteraf makkelijk nagekeken konden worden (met feedback).De opzet was als volgt:

1. Zoeken naar een specifieke publicatie
   Leerdoel: herkennen van een referentie en snel leren zoeken naar 1 specifieke publicatie met behulp van www.uba.uva.nl en Google Scholar.
2. Zoeken naar een specifiek onderwerp:
   Leerdoel: met behulp van de interface van de Digitale Bibliotheek (metasearch) bronnen beoordelen, combineren van zoektermen.
3. Gebruik van limits
   Leerdoel: leren filteren van informatie/inperken van zoekresultaten met behulp van de zoekinterface
4. Filteren op kwaliteit
   Leerdoel: kennismaking met impact factoren
5. Uitgaan van een interessante publicatie
   Leerdoel: leren zoeken met behulp van citaties in Web of science
6. Meer zoektermen
   Leerdoel: uitbreiden van zoekresultaten door middel van het gebruik van wildcards (* # ?) en de thesaurus

Instructie eerstejaars Antropologie (144 studenten)
Deze instructie is het meest verwant aan de instructies zolas ik ze vorig jaar gegeven heb. Ik heb ze samen met de mentoren van Antropologie gegeven en de instructie bestond uit opdrachten die uitgevoerd moesten worden. De opzet was als volgt:

1. Catalogus
2. Picarta
3. Sociological abstracts
4. de Digitale Bibliotheek (metasearch)

Voorkennis en Niveau

“ik had voldoende voorkennis om deze instructie succesvol te volgen”

“Het niveau van de instructie voldeed aan mijn verwachtingen”

De opzet van de POWL instructie was pittiger en dat is terug te zien in bovenstaande tabellen. Niet alleen het verschil tussen de informatievraag als uitgangspunt itt de databases als uitgangspunt heeft denk ik verschil gemaakt, maar ook onstaat er naar mijn mening een verschil doordat de POWL studenten zelf meer moesten uitzoeken en meerkeuzevragen beantwoorden terwijl bij de antropologie instructie de studenten door een aantal handelingen in een database gepraat werden.

Nuttig en Moeilijk

Ik heb ook aan de studenten gevraagd, met het oog op de rest van hun studie, welke onderdelen van de instructie ze het nuttigst, en welke onderdelen ze het moeilijkst vonden. 

Antropologie

Database	Nuttig (%)	Moeilijk (%)
1. Catalogus	42	0
2. Picarta	35	11
3. Sociological Abstracts	40	83
4. Digitale Bibliotheek (Metasearch)	43	3
5. Geen antwoord	0	4

Pedagogiek (POWL)

Onderdeel	Nuttig (%)	Moeilijk (%)
1. Zoeken naar een specifieke publicatie	49	23
2. Zoeken naar een specifiek onderwerp	77	6
3. Gebruik van limits	44	12
4. Filteren op kwaliteit	54	27
5. Uitgaan van een interessante publicatie	17	11
6. Meer zoektermen	37	47

Daarnaast heb ik bij POWL ook gekeken naar de scores op de meerkeuzevragen. Een aantal zaken vielen me daarbij op:

• het gebruik van de vakspecifieke databases (POWL onderdelen 3, 4 en 6) blijkt lastig gevonden te worden. Ik schrok vooral van de prestaties met betrekking tot het gebruik van wildcards. Dat de thesaurus als lastig beschouwd wordt verbaast me niet zo.
• Zoekacties combineren (booleaanse logica) blijkt geen probleem. Echt niet.
• De Digitale Bibliotheek (metasearch) wordt als nuttig en makkelijk in gebruik beschouwd (POWL onderdeel 2). Dat is goed nieuws met betrekking tot onze discovery interface want die gaat nog beter worden dan de huidige metasearch.
• Wat ook lastiger bleek, waren de opdrachten waar ik de studenten vroeg om dieper na te denken en verder te zoeken. Bijvoorbeeld; in het onderdeel 'zoeken naar een specifieke publicatie' moeten studenten zoeken naar een tijdschriftartikel dat weliswaar in Google Scholar te vinden is, maar vervolgens niet gelinkt is naar de versie van de uitgever die daadwerkelijk toegang geeft tot het artikel. Doorzoeken in de e-tijdschriften op www.uba.uva.nl wordt slechts door 48% van de studenten gedaan.
  Ook het omzetten van een zoekvraag naar geschikte thesaurustermen die niet direct 1 op 1 matchten met de zoekterm zelf bleek lastig.

Waardering

Wat ik natuurlijk gehoopt had, is dat de POWL studenten de instructie veel hoger waarderen dan de Antropologie studenten vanwege de andere opzet. Dat was niet zo.

Pedagogiek (POWL): Gemiddelde: 6.7

Bij Pedagogiek scoorde ik een gemiddelde van 6.7, terwijl ik bij Antropologie een gemiddelde kreeg van 7.4 kreeg. Nu is de vraag natuurlijk, is dat erg? (meningen zijn welkom in het reactieformulier hieronder) Ik denk namelijk wel echt dat de opzet die ik gebruikt heb bij de instructie voor POWL beter aansluit bij de vragen die een student gedurende zijn of haar studie zal moeten beantwoorden.

Hoe het ook zij, ik denk dat ik hoe dan ook nog wel wat verbeterslagen kan maken in de POWL instructie, zeker gewapend met de uitkomsten van de evaluatie en de scores op de meerkeuzevragen

Plenaire uitleg

De uitkomst die het meest tegen mijn eigen verwachting inging, is dat erg veel studenten op het evaluatieformulier aangaven behoefte te hebben aan meer plenaire uitleg van een inhoudsdeskundige. Dat gold zowel voor de POWL studenten, als voor de antropologie studenten. Toen ik dat teruglas in de evaluatieformulieren na de 1e dag met de eerste helft van de antropologiestudenten, heb ik een presentatie voorbereid voor de 2e dag. Dat gaf het volgende verschil in waardering:

Antropologie: gemiddelde: 7,4

Het verschil tussen de plenaire uitleg versus geen plenaire uitleg is nèt significant, maar ik vind de verdeling van de cijfers interessanter. De plenaire uitleg maakt blijkbaar het verschil tussen een 7 en een 8, én de studenten die plenaire uitleg kregen hebben geen onvoldoendes uitgedeeld.

Nu ben ik zelf heel erg voor het mentorenmodel waar docenten van de afdeling zelf de instructie verzorgen; vooral omdat ik inbedding in het curriculum heel erg belangrijk vind. Als een vakdocent de instructie geeft is de relevantie van de bibliotheekinstructie veel groter en beklijft het beter. De meest ideale situatie vond ik dan ook de instructies bij antropologie waar de docenten me actief aanvulden en we allebei onze eigen vakspecifieke kennis gebruiken om de stof uit te leggen, ik denk echt dat de studenten daar het meeste aan hebben.